Zoek naar wijsheid
Verdriet maakt je sterk
1 Je hebt meer aan waardering van andere mensen dan aan rijkdom.
De dag waarop je sterft, is beter dan de dag waarop je wordt geboren. 2 Je kunt beter naar een begrafenis gaan dan naar een feest. Want uiteindelijk gaat ieder mens dood, denk daar goed aan.
3 Je kunt beter verdrietig zijn dan vrolijk. Want verdriet maakt je sterker. 4 Iemand die wijs is, denkt veel na over de dood. Maar iemand die dwaas is, denkt liever aan vrolijke dingen.
Luister niet naar een dwaas
5 Het is goed om te luisteren naar de kritiek van iemand die wijs is. Dat is beter dan te luisteren naar een dwaas die lachend vertelt hoe goed je bent. 6 Want het lachen van een dwaas betekent niets, je hebt er niets aan.
7 Een wijs mens kan domme dingen doen in ruil voor geld. Iemand die zich laat omkopen, kun je niet langer vertrouwen.
Wijze raad
8 Je kunt beter iets afmaken dan aan iets beginnen.
Je kunt beter bescheiden zijn dan trots.
9 Je moet je niet te snel ergeren. Vooral dwaze mensen ergeren zich snel.
10 Je moet je niet afvragen waarom vroeger alles beter was. Dat is niet erg verstandig.
11 Iemand die veel bezit, kan maar het beste ook wijs zijn. Daar hebben alle mensen voordeel van. 12 En wijsheid geeft net zo veel bescherming als geld. Maar iemand die wijs is, heeft een beter leven. Dat is het grote voordeel.
Wees blij als het goed met je gaat
13 Let eens op alles wat God gemaakt heeft. Recht is recht en krom is krom, niemand kan daar iets aan veranderen. 14 Wees blij op de dagen dat het goed met je gaat. Maar bedenk dat God ook de slechte dagen gemaakt heeft. En niemand weet wat er in de toekomst zal gebeuren.
Kies voor het juiste midden
15 Ik heb veel gezien in mijn korte bestaan. Ik zag dat een goed mens al jong kan sterven. En een slecht mens kan een lang leven hebben. 16 Daarom is het beter om niet al te goed te zijn, en ook niet al te wijs. Want dan zou je jezelf schade doen. 17 Maar gedraag je ook niet al te slecht en doe niet al te dom. Want dan zou je te vroeg sterven. 18 Kies het juiste midden. Wie eerbied voor God heeft, vindt de juiste middenweg.
Wees verstandig
19 Eén wijs mens heeft meer invloed dan de tien machtigste mannen van een stad.
20 Er is geen mens op aarde die alleen maar goede dingen doet en nooit een fout maakt. 21 Let dus niet op alles wat er om je heen gezegd wordt. Misschien zou je dan horen dat iemand je beledigt. 22 En je weet heel goed dat jij zelf ook vaak mensen beledigt.
Echte wijsheid is niet te vinden
23 Ik heb geprobeerd om de zin van alles te vinden, en ik was van plan om wijs te worden. Maar dat lukte niet. 24 Het leven is moeilijk te begrijpen. Mensen hebben daar niet genoeg verstand voor.
25 Ik begon steeds meer over alles na te denken. Ik wilde alles onderzoeken en wijsheid vinden. Ik zocht naar een antwoord op mijn vragen. Ik wilde begrijpen hoe dom slechte mensen zijn. En hoe onverstandig mensen zijn die alleen maar domme dingen doen.
26 En toen ontdekte ik iets dat nog erger is dan de dood. Dat is een vrouw die probeert om je in haar macht te krijgen. Ze wil je vangen en vastbinden. Alleen iemand die doet wat God vraagt, kan van haar loskomen. Maar iemand die slechte dingen doet, blijft in haar macht. 27 Dat antwoord heb ik gevonden nadat ik over alles nagedacht had.
28 Ik heb ook nog andere antwoorden gezocht, maar ik heb ze niet gevonden. Er wordt gezegd: ‘Tussen duizend mensen vond ik er maar één die verstandig was, en dat was geen vrouw.’
29 Eigenlijk heb ik maar één antwoord gevonden: God heeft de mensen eerlijk en eenvoudig gemaakt. Maar de mensen maken alles te ingewikkeld.