Roelien Smit op 14 Februari 2015

Wij zijn als herten in het bos

Vandaag is het Valentijnsdag. Voor sommigen de ultieme dag vol liefde en romantiek en de perfecte dag om te trouwen. Voor anderen een dag die veel te commercieel geworden is. Maar wat je er ook van vindt, je kunt er moeilijk omheen. Overal zie je hartjes, rozen, chocolaatjes en kaarten met mooie liefdesteksten. De manier waarop Valentijnsdag wordt gevierd, heeft een negentiende-eeuwse oorsprong. Maar het bezingen van de liefde is natuurlijk veel ouder.

Eén van de meest bekende liefdesteksten uit de Bijbel is het boek Hooglied. Een jongen en een meisje zingen elkaar toe, en worden toegezongen. De jongen en het meisje verlangen naar elkaar, ze ontmoeten elkaar en bezingen elkaars schoonheid. De natuur speelt een grote rol in het boek. En er zijn meisjes en broers die hun commentaar geven. Zo klinken er allerlei stemmen, en is het een afwisselend boek.

We krijgen als vertalers van de Bijbel in Gewone Taal soms vragen over teksten. Eén van die teksten is het refrein uit Hooglied 2:7, 3:5 en 8:4. Daar staat:

‘Beloof me, meisjes van Jeruzalem,
dat je ons alleen laat zijn in de liefde.
Wij zijn net als herten in het bos,
we willen met rust gelaten worden.’

In De Nieuwe Bijbelvertaling staat iets anders: ‘Meisjes van Jeruzalem, ik bezweer je bij de gazellen, bij de hinden op het veld: wek de liefde niet, laat haar niet ontwaken voordat zij het wil.’ Dit refrein kan op twee manieren vertaald worden. Het kan aan de ene kant een oproep zijn om terughoudend te zijn in de liefde: prikkel de liefde niet voor de juiste tijd gekomen is, laat je hartstocht niet te vroeg de vrije loop. Zo is het vertaald in De Nieuwe Bijbelvertaling. Maar je kunt de tekst ook op een andere manier lezen: stoor de twee geliefden niet. Laat ze met rust, laat ze samen zijn. Deze laatste keuze is gemaakt voor de Bijbel in Gewone Taal. Dat past namelijk goed bij de zin over de ‘herten in het bos’. Het zijn schuwe dieren die niet gestoord moeten worden. Voor de Bijbel in Gewone Taal is gekozen voor deze vertaling die concreet is, en die goed past bij het hele boek. Steeds worden er vergelijkingen met de natuur en met herten gemaakt.

Een origineel idee voor Valentijnsdag? Lees Hooglied samen in de Bijbel in Gewone Taal en verdeel de verschillende stemmen. De beelden staan soms ver van ons af omdat ze zijn geschreven in een andere tijd en cultuur. Zo zal een man de neus van zijn vrouw niet zo snel meer vergelijken met een toren op de Libanon-bergen. En een vrouw zal toch niet tegen haar man zeggen: ‘Ga nu weg, mijn liefste, zo snel als een hert. Spring over de geurige bergen.’ Maar aan de andere kant roepen veel van de natuurbeelden ook bij ons een gevoel van herkenning op. En bovendien, de taal van ware liefde is tijdloos:

‘Vergeet mij niet,
draag mijn liefde als een ketting op je borst,
als een armband om je arm.
De liefde is zo sterk als de dood,
niemand houdt de liefde tegen.
De liefde lijkt op een vuur,
een vuur dat hevig brandt.
Geen zee of rivier kan dat vuur ooit blussen,
want de liefde houdt nooit op.’ (Hooglied 8:6-7)

Roelien Smit werkt als wetenschappelijk medewerker Bijbelgebruik bij het Nederlands Bijbelgenootschap. Zij is één van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal.

Deel deze pagina op: