Ik kende haar wel uit de verhalen: Ruth uit Moab, die haar schoonmoeder Noömi volgt naar haar vaderland Juda. Ruth die koren gaat verzamelen (‘aren lezen’) op de akker van boer Boaz. En die het onbekende tegemoet gaat, als Noömi haar de opdracht geeft om ’s nachts aan de voeten van de slapende Boaz te gaan liggen. Uiteindelijk trouwt ze met Boaz, en ze krijgen een kind: Obed, een voorvader van Jezus.
Maar in de zomer van 2012 heb ik haar pas echt ontmoet. Ik deed mee aan de voorbereiding voor een viering in mijn kerk, de Janskerk in Utrecht. Met een klein groepje vrouwen bereidden we de dienst voor over het verhaal van Ruth.
Dat leverde mooie gesprekken op, het ging over verschillende manieren van door het leven gaan. Zoek je je weg vanuit twijfel, doelloos dolend? Of ga je – zoals Ruth – je weg vanuit de gerichtheid op God, om hem te ontdekken in alle dingen? Vanuit een open, ontvankelijke houding waarin je je kunt laten vinden? Maar Ruth bleef een bijbelse figuur, een vrouw op afstand.
Amanda (een jonge vrouw uit de groep) en ik hadden bedacht dat het mooi zou zijn om een grote bos koren in de kerk te zetten, in plaats van bloemen. Maar hoe kom je aan koren als je in Utrecht-centrum woont?
Er bleken enkele korenvelden te zijn bij het dorp Haarzuilens. Er was al gemaaid, maar er lag en stond hier en daar nog wat graan. Rogge, tarwe, gerst. Toen we bij het kantoortje van Staatsbosbeheer vertelden wat we van plan waren, kregen we van de beheerder de zegen mee. Een moderne Boaz.
Zo liepen wij over de akkers, bukkend, plukkend, ‘aren lezend’. En daar, op die velden, heb ik Ruth ontmoet. Ik werd deel van het bijbelverhaal. Op die akker kwam ze voor mij tot leven, met haar zorg voor haar schoonmoeder, haar trouw, en haar moed en vertrouwen om onbekende wegen in te slaan. Trouw, moed, vertrouwen.
Die zondag stond er een enorme bos graan op het hoogkoor van onze middeleeuwse kerk. Na afloop kon ieder een paar aren meenemen. En al drie jaar hangen er ergens in mijn huis een paar korenaren. Symbool voor Ruth, die trouw was aan haar keuze (‘Uw volk is mijn volk, uw God is mijn God’), en erop vertrouwde dat haar geschonken zou worden wat ze nodig had.
Misschien hoeft u niet naar een graanveld te gaan om Ruth te ontmoeten. Misschien komt u haar tegen bij het lezen van haar verhaal in de Bijbel in Gewone Taal. Of bij het beluisteren van het ‘Lied van Ruth’, van Stef Bos.
Marja Verburg is Neerlandica bij het Nederlands Bijbelgenootschap en een van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal.
Bekijk ook het filmpje Anne-Meta ontmoet Ruth.