Petrus is de bekendste leerling van Jezus. Ook in The Passion speelt hij een belangrijke rol. Hij lijkt de beste vriend van Jezus, maar hij is ook degene die Jezus in de steek laat als het erop aankomt. Petrus is vooral heel menselijk. Dat komt dichtbij. Niet voor niets was het nummer ‘Zo stil’ dat Jim Bakkum (Petrus in 2013) zong een grote hit. De situatie van Petrus is herkenbaar. Dat kan je een ongemakkelijk gevoel geven: ook jij had kunnen doen wat hij doet.
Petrus is de leerling van Jezus die het vaakst genoemd wordt in de Bijbel. Hij speelt een grote rol tijdens het leven van Jezus, maar ook na zijn dood en opstanding. Petrus is, samen met zijn broer Andreas, één van de eerste leerlingen die door Jezus wordt geroepen. Hij is op dat moment aan het vissen, maar laat zijn boot en netten meteen achter en gaat achter Jezus aan. En na Jezus’ opstanding blijft Petrus een belangrijk figuur. Paulus noemt hem één van de leiders van de kerk in Jeruzalem en de ‘apostel voor de Joden’ (Galaten 2). In het boek Handelingen lees je over Petrus’ werk voor het goede nieuws.
Petrus is de voorloper van de groep leerlingen van Jezus: hij is de eerste die het goed doet, maar ook de eerste die de fout in gaat. Petrus is degene die ziet wie Jezus echt is, die hem messias noemt. In alle evangeliën wordt over deze ‘belijdenis van Petrus’ verteld:
Marcus 8:29 Toen vroeg Jezus: ‘En wie ben ik volgens jullie?’ Petrus antwoordde: ‘U bent de messias.’
Matteüs 16:15 Toen zei Jezus: ‘En wie ben ik volgens jullie?’ Simon Petrus antwoordde: ‘U bent de messias, de Zoon van de levende God.’
Lucas 9:20 Toen vroeg Jezus: ‘En wie ben ik volgens jullie?’ Petrus antwoordde: ‘U bent de messias die door God gestuurd is.’
Johannes 6:68-69 Simon Petrus antwoordde: ‘Heer, naar wie zouden wij toe moeten gaan? U spreekt woorden die eeuwig leven geven! Wij geloven in u. Wij weten dat u door God zelf gestuurd bent.’
En daarom zegt Jezus ook tegen hem: ‘Jij bent Petrus, de rots. Op die rots zal ik mijn kerk bouwen. Mijn kerk zal er zijn zolang deze wereld bestaat.’ (Matteüs 16:18). De naam Petrus komt van het Griekse woord petra, dat ‘rots’ betekent. Een andere naam voor Petrus in de Bijbel is Kefas. Dat komt van het Aramese woord kefa, dat ‘rots’ betekent. En dan is er ook nog de naam Simon. Zo heet hij als Jezus hem roept als zijn leerling. Het Johannes-evangelie vertelt dat Jezus aan deze Simon de naam Kefas/Petrus geeft. En ook in Matteüs 16 komen twee namen voor: Simon Petrus.
Het is duidelijk dat Petrus daarmee een voorbeeldfunctie krijgt in het verhaal: zo moet je leerling van Jezus zijn.
Toch is dit maar de helft van het verhaal. Want Petrus is niet alleen degene die vooroploopt als het goed gaat. Hij is ook degene die tot drie keer toe ontkent dat hij bij Jezus hoort. Drie keer wordt hij herkend als één van de leerlingen, en drie keer zegt Petrus dat hij Jezus niet kent: ‘God weet dat ik die man niet eens ken.’ Dat zijn heftige woorden. En dat van de man die vlak daarvoor tegen Jezus zei: ‘Ik zal u nooit in de steek laten!’
Je kunt ervan schrikken. En het kan je onrustig maken. Want het is misschien ook herkenbaar. Menselijk. Petrus doet wat veel mensen doen als het moeilijk wordt: hij kiest voor de makkelijke weg, de veilige weg. Het is de verkeerde weg. Maar het is niet het eind. Ondanks de fouten die hij gemaakt heeft, blijft Petrus één van de leerlingen, en één van de voorlopers. Na de dood en opstanding van Jezus is het Petrus die, namens de leerlingen, in Jeruzalem het woord neemt op het Pinksterfeest (Handelingen 2).
Petrus springt eruit met zijn sterke en zwakke momenten. Dat een leerling die zo de fout ingaat later toch een leider van de kerk kan worden, is veelzeggend. Het laat zien hoe belangrijk vergeving, inkeer en ‘opnieuw beginnen’ is in de christelijke traditie.
Dat kunnen we leren van Petrus: Als mensen zullen we fouten blijven maken. Leer jezelf accepteren in je zwakheid. Als je een fout gemaakt hebt, blijf daar dan niet in hangen, maar ga verder!
Roelien Smit werkt als wetenschappelijk medewerker bijbelgebruik bij het Nederlands Bijbelgenootschap en is een van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal.
