“De verzekeringnemer verpandt alle uit deze verzekeringsovereenkomst voortvloeiende rechten tot zekerheid van vorderingen op hem aan de hypotheeknemer.”
“Pardon?”
Vorige week, op 19 september, was ik op een congres over begrijpelijke taal, en dan vooral gericht op de financiële wereld. Het congres werd gehouden op het hoofdkantoor van ABN-AMRO in Amsterdam. Er waren taalwetenschappers die hun onderzoeken presenteerden, en er waren een kleine tweehonderd bezoekers: journalisten, tekstschrijvers, en veel mensen uit het bankwezen, onder wie oud-minister Gerrit Zalm.
Vroeger dacht men: die financiële en juridische teksten – en zeker de kleine lettertjes – zijn nu eenmaal moeilijk, daar is niets aan te doen. Tegenwoordig willen mensen die teksten kunnen begrijpen om te weten waar ze voor tekenen. En het blijkt echt eenvoudiger te kunnen.
Interessant. Maar wat heeft dit met de Bijbel te maken? Veel bijbelvertalingen bestaan letterlijk uit ‘kleine lettertjes’, maar ook figuurlijk zijn bijbelteksten nogal eens lastig te lezen. Soms door de inhoud, maar vaak ook door de taal waarin ze geschreven zijn. Lang heeft men gedacht dat het niet anders kon: de Bijbel is nu eenmaal een moeilijk boek.
Een voorbeeld. In een oudere bijbelvertaling staat in Galaten 5:13:
Want gij zijt geroepen, broeders, om vrij te zijn; (gebruikt) echter die vrijheid niet als een aanleiding voor het vlees, maar dient elkander door de liefde.
Een zin die zijn betekenis niet zomaar prijsgeeft. Moeilijke woorden als ‘aanleiding voor het vlees’, ‘dienen’ en ‘broeders’ werpen een barrière op. En wat betekent ‘geroepen’ hier? In de Bijbel in Gewone Taal is de drempel van de taal een stuk lager gemaakt. Daar staat het zo:
Vrienden, God wil dat jullie als vrije mensen leven. Maar gebruik die vrijheid niet om toe te geven aan slechte verlangens. Gebruik die vrijheid om met liefde voor elkaar te zorgen.
Natuurlijk blijft het een tekst om over na te denken. Hoe kun je als een vrij mens leven? Welke verlangens zijn slecht? Maar met de Bijbel in Gewone Taal kun je meteen naar die inhoudelijke vragen toe, en hoef je niet eerst te puzzelen hoe de zin in elkaar zit, of het woordenboek te pakken.
Het eerder genoemde congres is een signaal van de groeiende behoefte aan begrijpelijke taal, op allerlei gebieden. Bij de overheid, in het bedrijfsleven, in de journalistiek en in maatschappelijke organisaties. Er wordt zelfs literatuur vertaald in eenvoudig Nederlands. In die ontwikkeling past ook een bijbelvertaling in gewone taal.
De kleine lettertjes zijn in de Bijbel in Gewone Taal een stuk groter geworden. Ook letterlijk trouwens.
Meer weten over de behoefte aan begrijpelijke taal? Lees De Bijbel voor lezers van nu
Marja Verburg, werkzaam als neerlandicus bij het Nederlands Bijbelgenootschap en een van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal.