De Bijbel in Gewone Taal is een zorgvuldige vertaling uit de bronteksten, gemaakt door deskundige vertalers van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Het NBG maakte eerder onder andere de NBG-vertaling 1951 en De Nieuwe Bijbelvertaling.
200 jaar bijbelvertalen
Het Nederlands Bijbelgenootschap brengt de Bijbel dichtbij, al 200 jaar. Samen met leden en donateurs maakt het NBG het mogelijk dat mensen in binnen- en buitenland de Bijbel ontdekken, ervaren en doorgeven. Dat doet het NBG voor volgende generaties, in andere talen dan het Nederlands en in nieuwe vormen.
De vertalers
De Hebreeuwse en Griekse bronteksten zijn vertaald door een team van bijbelwetenschappers en neerlandici. De bijbelwetenschappers zijn gespecialiseerd in het Hebreeuws en de achtergrond van het Oude Testament of in het Grieks en de achtergrond van het Nieuwe Testament. De neerlandici zijn deskundig op het terrein van het Nederlands en van gewone taal in het bijzonder. De vertalers werkten steeds in tweetallen van een brontekstkenner en een neerlandicus. Het vertaalwerk van het ene tweetal werd beoordeeld door een ander tweetal. Zo hebben er aan ieder bijbelboek vier vertalers intensief gewerkt.
Meelezers
Alle bijbelboeken zijn meegelezen door de Stichting Makkelijk Lezen. Deze stichting is gespecialiseerd in begrijpelijk schrijven. Deskundigen van deze stichting hebben alle teksten van commentaar voorzien en meegedacht over mogelijkheden om de vertaling nog toegankelijker te maken. Voor sommige bijbelboeken of vertaalkwesties is advies gevraagd aan experts op het terrein van het Nederlands of van de exegese van het Oude of Nieuwe Testament. Verschillende meelezers hebben alle teksten gecontroleerd. Zo heeft een Vlaamse meelezer de tekst gecontroleerd op formuleringen die in het Vlaams minder gebruikelijk zijn. Tijdens het vertaalproject is er een aantal keer een selectie van vertaalde teksten voorgelegd aan een vast aantal leesgroepen. Deze groepen waren breed samengesteld: op scholen, in gevangenissen en in diverse kerken werden de teksten gelezen en getoetst op begrijpelijkheid.
Oudtestamentici
Aan de vertaling van het Oude Testament hebben mensen gewerkt die veel kennis hebben van de talen van deze boeken: het Hebreeuws en het Aramees. Ze kennen niet alleen de talen, maar ook de cultuur van die tijd. Ze weten veel over het leven, de literatuur en de godsdienst van die tijd. Medewerkers Oude Testament:
- drs. Peter Booij
- drs. Alex Cannegieter
- dr. Jaap van Dorp
- drs. Roelien Smit
- dr. Harry Sysling
- dr. Mirjam van der Vorm-Croughs
Nieuwtestamentici
Aan de vertaling van het Nieuwe Testament hebben mensen gewerkt met veel kennis van de taal van deze boeken: het Grieks. Ze kennen niet alleen de taal, maar ook de cultuur van die tijd. Ze weten veel over het Jodendom van die tijd en over het ontstaan van het christendom. Medewerkers Nieuwe Testament:
- dr. Annemieke ter Brugge
- dr. Rieuwerd Buitenwerf
- Stefan van Dijk, MA MSc
- dr. Harm Hollander
- dr. Matthijs de Jong
Neerlandici
De Bijbel is geschreven in het Hebreeuws en het Grieks, maar wordt vertaald in het Nederlands. Dat moet in de eerste plaats natuurlijk goed Nederlands zijn. Bovendien moest het Nederlands in dit geval ook voldoen aan de kenmerken van gewone taal en aan de eis van duidelijkheid en begrijpelijkheid. Daarom was de rol van de specialisten van het Nederlands in dit vertaalproject net zo belangrijk als die van de kenners van de bijbelse talen. Medewerkers Neerlandistiek:
- drs. Tineke Bol-Drieënhuizen
- drs. Anna Stolk
- dr. Boukje Thijs
- drs. Marja Verburg
- drs. Clazien Verheul
Waarom werkten zij mee?
Roelien Smit, specialist Oude Testament: ‘Het werk aan de Bijbel in Gewone Taal heeft me van het begin tot het einde geboeid. Het vertalen van de Bijbel is heel afwisselend. Dat komt deels door de verschillende soorten teksten waar ik aan gewerkt heb, zoals poëzie uit de psalmen, profetische teksten en gewone verhalen uit bijvoorbeeld Samuel. Ik heb veel geleerd van het werk aan de Bijbel in Gewone Taal: over taal, over de achtergrond van bijbelboeken en vooral ook over hoeveel prachtige teksten er in de Bijbel staan die mensen echt kunnen raken.’ Lees haar bio
Matthijs de Jong, specialist Nieuwe Testament: ‘Het werk aan de Bijbel in Gewone Taal vroeg veel van een vertaler. Je moet diep doordringen in de bijbelse teksten, de betekenis ervan helemaal doorgronden. Want alleen zo kun je de tekst op een goede manier verwoorden in gewone taal. Ik vind het een voorrecht om mijn kennis en liefde voor de Bijbel in te mogen zetten voor zo’n geweldig en ambitieus doel: een vertaling waarin zelfs de moeilijkste bijbelboeken voor iedereen leesbaar en begrijpelijk zijn.’ Lees zijn bio
Marja Verburg, specialist Nederlands: ‘In 2008 kwamen twee lijnen in mijn leven bij elkaar: de Bijbel en eenvoudig Nederlands. Ik kreeg de kans om als neerlandica mee te werken aan de Bijbel in Gewone Taal. De wijsheid uit de Bijbel op een nieuwe, verrassende manier blootleggen, directer maken, toegankelijk voor iedereen. Een geweldig project, mij op het lijf geschreven. Ik hoop dat de BGT de drempel om in de Bijbel te gaan lezen voor veel mensen een stukje lager maakt. De Bijbel is het waard.’ Lees haar bio
De meelezers
De Stichting Makkelijk Lezen heeft alle Bijbelboeken meegelezen. Deze stichting is gespecialiseerd in begrijpelijk schrijven. Deskundigen van de stichting voorzagen alle vertaalde teksten van commentaar.
Ze dachten ook mee over het toegankelijk maken van de Bijbel in Gewone Taal.
Daarnaast legde het vertaalteam enkele keren teksten voor aan een vast aantal leesgroepen. Deze groepen waren breed samengesteld: zowel scholen, gevangenissen als kerken deden mee. De meelezers toetsten de teksten op begrijpelijkheid. Hieronder staan enkele reacties van de leiders van deze leesgroepen:
Frans van Dijke, predikant bij het Interkerkelijk Dovenpastoraat
“We werken met de Bijbel in verschillende groepen in het land. De groepen variëren in leeftijd, en de mensen zijn op verschillende manieren doof: ze zijn doof geboren of op latere leeftijd doof geworden. Ook het niveau in het gebruik van geschreven taal is niet bij iedereen hetzelfde. De dovenpastores en de doven zijn tot nu toe erg enthousiast over de teksten. We kunnen er goed mee uit de voeten.”
Janneke de Blois, (las BGT-teksten met autochtone en allochtone christenen)“De teksten zijn heel goed te lezen en te begrijpen: fijne korte zinnen, geen moeilijke woorden, behalve dan de onvermijdelijke namen. Uit de manier van lezen was eigenlijk vrijwel altijd al op te maken dat de tekst goed begrepen was. De lezers waren erg enthousiast! Er is heel veel behoefte aan een vertaling als de BGT. Naast autochtone Nederlanders zullen m.n. ook veel allochtone Nederlanders er veel baat bij hebben. Het zal de laatste groep ook helpen bij hun inburgering in kerk en samenleving.”
Peter Strating, predikant in de Schilderswijk in Den Haag (las BGT-teksten in een groep met autochtone en allochtone buurtbewoners)“De vertaling is zeer goed bruikbaar in onze groep. De zinnen zijn kort en de woorden allemaal begrijpelijk. Deze bijbelvertaling maakt de deelnemers echt enthousiast om de Bijbel te lezen. We hebben in elk geval het gevoel dat we grip op de tekst hebben. We hebben de afgelopen maanden nooit gehad dat we verbaasd waren over een tekst omdat we de taal niet begrijpen.”
Hittjo Hummelen, gevangenispredikant (las BGT-teksten met diverse groepen gevangenen)
“De jongens hadden weinig op te merken over onbekende woorden en zinswendingen. De tekst loopt als een trein. Er zijn geen moeilijke woorden, en alles is duidelijk, en herkenbaar. De tekst roept goede vragen op. Iedereen is serieus bezig, en vraagt wanneer het de volgende keer is. Het blijkt dat zo met de Bijbel bezig te zijn een hele goede methode is om het christelijk geloof aan de orde te stellen.”
Egbert Lamberink, docent VMBO
“Ik merk dat het vaak heel moeilijk is een ingewikkelde brief van Paulus met kinderen te bespreken. Taalgebruik en lange zinnen zorgen ervoor dat je eerst bezig bent met uit te vinden wat er eigenlijk in de tekst staat. Pas daarna kun je betekenis geven, Het mooie aan de Bijbel in Gewone Taal vind ik dat de eerste barrière weggenomen is. Voor mijn leerlingen is de Bijbel in Gewone Taal een aanwinst. Maar stiekem ook voor mij, omdat zelfs voor een geoefend bijbellezer je ogen soms opengaan voor iets wat je eerder nooit was opgevallen. Je leest weer met andere ogen de Bijbel.”
